Praten over de zwarte bladzijde uit de Nederlandse geschiedenis

© A. Popken/De Zeister Krant

Vele buurtbewoners waren aanwezig bij de opening van de expositie ‘Ik zeg toch sorry ’ bij Kunstenhuis Idea op woensdagavond 24 april. Een expositie over het Nederlandse slavernijverleden.

Tien minuten voordat het programma begint, stroomt de bibliotheek van KunstenHuis Idea nog steeds vol met bezoekers. Bij binnenkomst word je meteen verwelkomd door het geluid van een saxofoon, dat de sfeer al goed zet. Overal staan tafels met bijzondere lekkernijen, boeken die passen bij het thema en instrumenten die in die tijd werden gebruikt. In de ruimte zijn ook informatiepanelen verdeeld waarop belangrijke momenten uit het Nederlandse slavernijverleden worden uitgelegd.

Tekst gaat verder onder de foto.

Met aanstekelijke vrolijkheid verwelkomt organisator Brenda Emmen-Hassell alle aanwezigen en vraagt hun vriendelijk om een plaatsje te vinden. Burgemeester Joyce Langenacker opent de avond met haar persoonlijke ervaringen en kennis over het slavernijverleden in Nederland. Ze deelt ook mee dat de gemeenteonderzoek laat doen naar het slavernijverleden in Zeist, in de hoop meer duidelijkheid te verschaffen. Ze is bijzonder dankbaar voor de eerste stap die deze expositie vertegenwoordigt. “Het is van het grootste belang dat we respect en waardering tonen voor ieders verhaal en samen streven naar een gedeeld begrip van onze geschiedenis“, benadrukt ze.

‘Ik zeg toch sorry’ is een theatervoorstelling van Raymi Sambo, die ook aanwezig is om meer te vertellen over zijn stuk. Het behandelt de bevrijding op 1 juli 1863 van het slavernijtijdperk. Hij werd gevraagd om een stuk te maken over de zwarte bladzijde van de Nederlandse geschiedenis en stemde hiermee in onder voorwaarde dat er ook aandacht zou zijn voor het hier en nu. De impact van toen heeft zijn uitwerking op het heden.

Tijdens het stuk realiseren de spelers zich dat ze verschillend denken over bepaalde personages en gebeurtenissen. “Onze gedachten zijn verdeeld geraakt over dit onderwerp. We strijden er al jaren voor en eindelijk beginnen onze denkwijzen zich te vermengen“, aldus Sambo. Hij geeft het publiek een tip mee voordat hij het podium verlaat voor de monoloog van Urmie Plein die een van de speler is uit het stuk. “De kunst is luisteren. Ik heb het niet over horen; soms hoor je wel, maar luister je niet goed naar wat de ander zegt. Vraag naar het waarom. Waarom voelt iemand nog steeds pijn over ons slavernijverleden?“

De zaal valt stil wanneer Urmie Plein in kostuum van achter de schermen naar voren komt. Ze spreekt de bezoekers rechtstreeks aan en neemt het hele publiek mee in haar verhaal. “Bent u bang voor mij dat ik u iets aandoe? Dat ik wraak neem? Ik begrijp het wel, maar ik zou graag hetzelfde zijn. Niet hetzelfde als u begrijpt, maar niet verkeerd. Ik zou nooit wit willen zijn, maar ik zou graag hetzelfde willen zijn als mijn omgeving. Ik zou wel eens willen opgaan in mijn omgeving, niet opvallen, niet bijzonder zijn, niet speciaal!” Na een groot applaus worden de bezoekers verzocht om een tafel op te zoeken en mee te praten over dit onderwerp onder begeleiding van een tafelleider.

Guus Pengel is een van de tafelleiders, en samen met een groep van acht bezoekers zit hij achter in de bibliotheek. Het duurt even voordat iedereen zich op zijn gemak voelt om deel te nemen in dit onderwerp, maar zodra de eerste vragen zijn beantwoord, komt het gesprek echt op gang. “Ik vind het belangrijk dat we niet alleen over ons verleden praten, maar ook naar het heden kijken. We moeten leren van vroeger om het in het heden te voorkomen“, vertelt een van de gasten aan de tafel. Het gesprek verloopt soepel, en onder het genot van diverse lekkernijen ontstaat een waardevolle uitwisseling.

Wanneer de tijd om is, worden de bezoekers gevraagd om de belangrijkste punten van de avond op te schrijven en op te hangen aan de waslijnen in de bibliotheek. De lijnen vullen zich snel en de bezoekers gaan langs elkaars woorden en zinnen. Monique Vermeer, ook van de organisatie, zat aan deze tafel en is erg positief over de avond. “Het zijn zware onderwerpen, maar ik ben blij dat de sfeer goed is.”

Tekst gaat verder onder de foto.

Bezoekers kunnen napraten in het cultuurcafé over hun ervaringen van de avond. Wethouder Laura Hoogstraten, die kunst en cultuur in haar portefeuille heeft, is ook een van de bezoekers van de avond. Na afloop loopt ze nog rond om met buurtbewoners te praten over dit onderwerp. Ze is erg trots op het evenement en blij dat ze het hebben kunnen realiseren. Voor haar was de monoloog het meest memorabel van de avond. “Ik was er echt even stil van geworden. Het is daarom belangrijk dat we het gesprek aangaan, over dit onderwerp,” aldus Hoogstraten.

Brenda sluit de avond af, maar benadrukt dat dit niet het einde van het onderwerp is. “Het blijft belangrijk om dit onderwerp te bespreken en te leren van ons verleden, zodat we het kunnen meenemen naar het heden“, vertelt ze terwijl ze iedereen bedankt voor de fantastische avond.