In het kleine, huiselijke museum is het bijna geen moment stil geweest. Mensen komen en gaan, maar de drukte is nauwelijks te merken. Bezoekers lopen door de ruimtes of hangen hun jas op bij binnenkomst. Een grote vitrinekast met mini-kerstallen van allerlei kleuren en materialen verwelkomt hen. Deze mini-kerstallen geven een voorproefje van de diversiteit van de rest van de tentoonstelling.
130 kerststallen
Annemiek Ponten, een van de grootste bijdragers aan deze tentoonstelling, kan met trots vertellen dat het idee grotendeels van haar komt. Van de ongeveer 130 kerststallen die ze zelf bezit, staan er ongeveer 80 in het museum, en nog zo’n 30 zijn geleend van de Evangelische broedergemeenschap, vrienden uit de kerk en mensen uit de omgeving. Mensen uit haar omgeving heeft ze gevraagd of ze hun kerststallen dit jaar wilden uitlenen voor de expositie, wat betekent dat zij hun stal tijdens kerst zouden moeten missen.
“Het verzamelen van kerststallen begon na mijn eindexamen. Ik maakte een reis met mijn moeder en we kochten onze eerste kerststal in Corsica, al kwamen de stallen zelf uit Mexico. Na het overlijden van mijn moeder erfde ik haar stallen, waardoor mijn verzameling flink groeide. Vrienden en familie brengen ook vaak kerststallen mee van hun reizen, wat de verzameling nog meer uitbreidt,” vertelt Annemiek.
In het museum hangen posters met achtergrondinformatie over de traditie van kerststallen en sommige stallen krijgen extra toelichting. Annemiek vertelt dat het een hele klus is geweest om alles te realiseren; we zijn er ongeveer driekwart jaar mee bezig geweest. Ze moesten berekenen hoeveel kerststallen er in twee ruimtes passen, hoe ze ze wilde tentoonstellen en veel onderzoek doen. De kerststallen staan tentoon in doorzichtige glazen en kunststof kasten, met extra belichting en geverfde muren om alles tot zijn recht te laten komen. Terwijl ze door het museum loopt en vertelt waar elke kerststal vandaan komt, is haar trots duidelijk zichtbaar. Met de verzamelde informatie kan ze bezoekers goed rondleiden en hen veel vertellen over de tentoonstelling.
Van kristal tot maïsblad
In de witte ruimte zijn de meest unieke en verschillende soorten stallen te zien. Van de oudste ooit die boven op een pilaar staat te schitteren tot een kerststal van Dick Bruna. “In een half uur vlieg je door tijd, vele culturen en alle soorten materiaal die je je kan voorstellen,” zegt Annemiek. Van maïsbladen tot Swarovski-kristal van Nederland tot Brazilië, er is voor elke bezoeker wel een favoriet te vinden. Annemiek’s eigen favoriet is in de blauwe ruimte te zien, waar een kerststal van natuurlijke materialen in zijn eentje op een pilaar staat. “Ik vond het zo mooi om te zien dat ze dit hebben gemaakt met wat ze konden vinden. Als je naar de trommel kijkt, zie je dat het gewoon snoeppapiertjes zijn die eromheen zijn gewikkeld.”
Bezoekers die net de blauwe ruimte zijn binnengekomen, lopen verwonderd rond. Ze maken foto’s en praten over hun eigen exemplaren die er zo tussen hadden kunnen staan. “Al ben je niet gelovig of niet christelijk opgevoed met deze traditie, de gedachte erachter of het verzamelen kan voor velen een reden zijn waarom ze het zo leuk vinden,” legt Annemiek uit. Volgens haar is het bijzonder dat zelfs in landen waar de christelijke traditie niet de grootste is, er toch gemeenschappen zijn die kerststallen belangrijk vinden. “Het is leuk om te zien hoe verschillende culturen het bekende kerstverhaal vertellen. Sommige stalletjes hebben olifanten en kamelen, wat aangeeft dat ze niet Europa komen. Een ander stal heeft alleen vrouwen, wat het meteen uniek maakt,” vertelt ze verder.
Het gastenboek
Na een rondje door het museum kom je bij het gastenboek terecht. Hieruit blijkt dat velen die er zijn geweest, een mooie ervaring hebben overgehouden. “Er was hier een vrouw die zo ontroerd was geraakt,” vertelt Annemiek. “Ze vertelde geraakt te zijn door het idee dat het kerstverhaal mensen over de hele wereld inspireert.” Annemiek en de vrijwilligers hadden niet verwacht dat mensen zo enthousiast zouden zijn en staan nog altijd verbaasd over de reacties.
Tekst gaat verder onder de foto.
De populariteit van deze tentoonstelling toont hoezeer de kersttraditie mensen blijft inspireren en verbinden, ongeacht hun achtergrond. Annemiek ziet deze expositie niet alleen als een viering van haar passie, maar ook als een kans om de rijke geschiedenis en diversiteit van kerststallen met het publiek te delen. Het is een educatieve en emotionele reis die laat zien hoe deze unieke kunstvorm wereldwijd wordt gewaardeerd en in ere wordt gehouden.
Elke zaterdag het meest opvallende nieuws uit Zeist in je inbox?
